Pro Memoria

Z głębokim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Mariana Turskiego – człowieka o wielkiej wiedzy, niepodważalnym autorytecie i wyjątkowej empatii, byłego więźnia Auschwitz. Znaliśmy go jako historyka i dziennikarza, ale przede wszystkim niestrudzonego strażnika pamięci o Zagładzie. Jego świadectwa, rozmowy i wystąpienia uczyły nas wrażliwości na drugiego człowieka i przypominały, że – jak sam często powtarzał – „Auschwitz nie spadło z nieba”.

W 2023 roku, podczas posiedzenia Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej, która gościła w Muzeum Stutthof spędził z nami wiele czasu na rozmowach, poświęcając swoją uwagę oraz dzieląc się ogromną wiedzą i doświadczeniem. W każdej rozmowie podkreślał potrzebę niesienia wartości humanistycznych. Wielokrotnie apelował do młodych pokoleń, by „nigdy nie pozostawać obojętnym wobec krzywdy drugiego człowieka”.

Był człowiekiem dialogu. Pomagał zrozumieć przeszłość, żeby budować bardziej sprawiedliwą przyszłość. W rozmowach potrafił łączyć pokolenia, a swoim życiem udowodnił, że nawet w najtrudniejszych okolicznościach można zachować godność i współczucie.

Dziś żegnamy Go z wdzięcznością, że zawsze mogliśmy liczyć na Jego otwartość i serce. „Pamięć – ostrzegał – to nie zemsta, lecz przestroga”, dlatego najlepszym hołdem, jaki możemy Mu oddać, jest trwanie w pamięci i kontynuowanie misji szerzenia prawdy oraz wzajemnego szacunku.

Niech spoczywa w pokoju.

***

Na zdjęciu podczas rozmowy z dyrektorem Piotrem Tarnowskim w Muzeum Stutthof w Sztutowie w 2023 r., podczas posiedzenia Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej.