A- A A+

Aktualności

62. rocznica powstania Muzeum Stutthof. Pamięć, która przetrwała

12 marca 1962 roku, po latach nieustannych starań byłych więźniów i władz samorządowych, powstało Muzeum Stutthof. Było to trzecie muzeum martyrologiczne w Polsce, po Majdanku i Oświęcimiu, z misją upamiętnienia 110 000 więźniów pierwszego i najdłużej działającego obozu koncentracyjnego na terenach dzisiejszej Polski.

Dziś, Muzeum Stutthof w Sztutowie to nie tylko miejsce pamięci, ale również ważny punkt na mapie historycznej Polski. Co roku, teren byłego niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego odwiedza ponad 150 000 osób z kraju i zagranicy. To miejsce, które rozwija się i edukuje, prowadząc liczne projekty naukowe. Jego głównym celem jest nie tylko dokumentacja i opisanie wydarzeń z lat 1939-1945, ale przede wszystkim zachowanie pamięci o byłych więźniach. To właśnie dzięki ich wysiłkom i staraniom Muzeum Stutthof powstało.

Pomimo, że idea stworzenia muzeum na terenie byłego obozu koncentracyjnego Stutthof pojawiła się już w środowisku byłych więźniów rok po wojnie, to jednak udało się to dopiero osiągnąć w 1962 r. Pierwsze działania, podejmowane w drugiej połowie lat 40-tych XX w. ze względów politycznych zakończyły się niepowodzeniem. Dopiero postępująca degradacja terenów poobozowych i przemiany października 1956 r. wymogły na władzach PRL konkretne działania. Wymuszały je również oddolne inicjatywy podejmowane przez byłych więźniów KL Stutthof i ich rodziny. W końcu lat 50-tych podjęto szereg prac zabezpieczających i remontowych m.in. odbudowano budynek dawnego krematorium, zabezpieczono Bramę Śmierci i wieże strażnicze.

Ostatecznie 9 stycznia 1962 r. Ministerstwo Kultury i Sztuki wyraziło zgodę na powstanie trzeciego w Polsce muzeum martyrologicznego. Oficjalnie Muzeum Stutthof w Sztutowie powołane zostało do życia decyzją Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku 12 marca 1962 r. Początkowo zajmowało obszar 12 ha, na którym znajdowały się: budynek krematorium, komora gazowa, 4 drewniane braki, budynek gospodarczy, wartownia i garaże. Ponadto muzeum otrzymało do dyspozycji kilka pokoi w budynku dawnej komendantury.

Obecny kształt Muzeum Stutthof to długoletni proces. Wśród najważniejszych wydarzeń należy przede wszystkim wymienić budowę monumentalnego pomnika autorstwa Wiktora Tołkina, który odsłonięto 12 maja 1968 r. w obecności ponad 70 000 uczestników. Rozpoczęcie od lat 70-tych prac, mających na celu upamiętnienie Starego Obozu, Stosu Całopalnego, Nowego Obozu oraz przejęcie na cele muzealne budynku Komendantury. Obecnie teren Muzeum Stutthof w Sztutowie zajmuje powierzchnię ok. 21 ha co stanowi ok. 17% terenów dawnego obozu koncentracyjnego.

Muzeum Stutthof to miejsce, które przypomina nam o ciemnej stronie historii, ale jednocześnie jest symbolem siły, wytrwałości i determinacji tych, którzy przetrwali. To miejsce, które mówi nam: “Pamiętajmy, aby nigdy nie zapomnieć”.