A- A A+

Aktualności

80th Anniversary of the Death March of KL Stutthof Prisoners

In January 1945, faced with the advancing front, the German authorities of the Stutthof concentration camp decided to evacuate the prisoners. On the morning of January 25, 1945, the first columns of marchers set off from the central camp. In total, nearly 33,000 prisoners embarked on the Death March—11,000 from the main camp and 22,000 from subcamps. For many, it was the beginning of a harrowing journey that ended in death due to exhaustion, starvation, freezing temperatures, and the brutality of the guards. It is estimated that approximately 17,000 people perished during the evacuation.

Anniversary Commemorations – A Shared Remembrance

The year 2025 marks the 80th anniversary of these tragic events. To honor the victims of the Death March, commemorative ceremonies have recently taken place in various locations across Pomerania:

On January 24, gatherings and symbolic remembrances of the tragic winter of 1945 were held in the Cedry Wielkie municipality and Grabiny-Zameczek. Representatives of central and local authorities, museum officials, and residents also laid flowers at memorial sites dedicated to the victims of the Death March.

"Młoda dziewczyna w białej albie trzyma zapaloną, dużą świecę podczas uroczystości. W tle widać rozmyte sylwetki innych uczestników, w tym mężczyznę w mundurze strażackim."
"Grupa mężczyzn podczas ceremonii składania wieńców. Jeden z nich trzyma wieniec z biało-czerwonymi kwiatami, a inny znicz. W tle widać innych uczestników i fragment budynku."
"Pomnik w kształcie płyty z czerwonego granitu z wyrytym napisem upamiętniającym ofiary Marszu Śmierci w 1945 roku. Przed pomnikiem znajdują się biało-czerwone kwiaty, wstęgi oraz zapalone znicze. Obok widoczne są flagi Polski."
"Uczestnicy ceremonii z wieńcami i zniczami stoją w skupieniu. Na pierwszym planie kobieta z czerwonymi włosami trzyma wieniec z biało-czerwonymi kwiatami, za nią stoi starszy mężczyzna z brodą."
"Zespół muzyczny podczas występu. Wokalista śpiewa do mikrofonu, obok niego gitarzysta i pianista grają na swoich instrumentach. Na pierwszym planie widoczne są sylwetki publiczności.
Młody chłopak w szkolnym mundurze trzyma sztandar z napisem 'Szkoła Podstawowa Obrońców'. W tle widać tablicę informacyjną na temat Marszu Śmierci więźniów obozu Stutthof oraz innych uczestników wydarzenia.
Mężczyzna w eleganckim stroju kuca, składając wieniec z biało-czerwonymi kwiatami i wstęgą podczas uroczystości. Obok na ziemi widoczne są inne wieńce i zapalone znicze.
Trzy osoby, dwie kobiety i mężczyzna, stoją w skupieniu podczas ceremonii. Jedna z kobiet trzyma wieniec z biało-czerwonymi kwiatami z wstęgą. W tle widoczne są tablice reklamowe.
Zbliżenie na wieńce z biało-czerwonymi wstęgami i kwiatami, w tym goździkami i chryzantemami. Obok znajduje się zapalony znicz w złotej obudowie, a dłoń w czarnej rękawiczce poprawia kwiaty.
Kobieta w ciemnym stroju stoi na tle dekoracji z biało-czerwonych materiałów oraz napisu 'Pamiętamy 1945-2025'. W tle widać biały krzyż i symbol orła.
"Dwóch prelegentów podczas uroczystości. Kobieta w niebieskiej marynarce patrzy na swojego rozmówcę, mężczyznę w eleganckim garniturze i krawacie, który gestykuluje."
"Kobieta w jasnej marynarce z szalikiem w dłonie trzyma notes, przemawiając na tle biało-czerwonych dekoracji i flagi Polski."
"Zbliżenie na otwartą książkę z ręcznie napisanym tekstem oraz ozdobami w postaci kwiatów. Książkę trzyma kobieta w eleganckim stroju."
"Dwie kobiety podczas uroczystości. Jedna trzyma otwartą książkę, a druga stoi obok w zielonej sukience. Tło zdobi biały krzyż oraz napis 'Pamiętamy 1945–2025'."

On January 25, a Holy Mass was celebrated in memory of the victims of KL Stutthof at the Oliwa Archcathedral in Gdańsk. The Mass was concelebrated by Archbishop Tadeusz Wojda, Metropolitan of Gdańsk.

"Grupa uczniów w ceremonialnych strojach trzymających sztandary. Znajdują się w gotyckim korytarzu z widocznym łukowym sklepieniem i drzwiami w tle."
"Dwie dziewczyny w strojach galowych z biało-czerwonymi szarfami trzymają sztandar szkoły. W tle widoczne są elementy kościelnego wyposażenia."
"Zbliżenie na biskupa przy ambonie podczas homilii. Ma na sobie białą mitrę oraz zdobioną szatę liturgiczną. W tle widoczne są rzeźbione elementy ołtarza."
Fragment uroczystości w kościele. Na pierwszym planie widoczny czerwony sztandar, za którym znajduje się biskup przemawiający podczas mszy."
Starszy mężczyzna siedzi w ławce kościoła, mając na ramionach symboliczną chustę w biało-niebieskie pasy z czerwonym trójkątem, przypominającą uniform więźniów obozów koncentracyjnych.
Biskup odprawia mszę, z rozłożonymi rękami, przed nim stoją kielich oraz złote naczynia liturgiczne
Zbliżenie na niebieski sztandar szkoły z haftowanym napisem i symbolem księgi, w tle ołtarz z kwiatami.
Biskup siedzi obok ołtarza, natomiast mężczyzna z mikrofonem i kobieta z kwiatami przemawiają przy bogato zdobionym obrazie w tle.

Memory is Our Duty

As Piotr Tarnowski, Director of the Stutthof Museum in Sztutowo, emphasized multiple times during this year’s commemorations, the annual anniversary of the Death March is not only an opportunity to pay tribute to the victims but also a reminder of how fragile the foundations of peace and freedom are. With the passing of the Generation of Witnesses, it becomes even more crucial to hold events that unite people in the pursuit of truth and the respect for human dignity.

Upcoming Commemorations

  • January 28 – A meeting at the Mediateka in Straszyn, organized in collaboration with the Center for Culture, Art, and the Public Library of Pruszcz Gdański Municipality. The event will feature a lecture by Dr. Kordian Kuczma from the Stutthof Museum.
  • January 29 – Commemorative ceremonies in Pruszcz Gdański, including the opening of the exhibition “Stutthof is Marching! The Evacuation of Stutthof Concentration Camp Prisoners (25.01–12.03.1945)”, co-created by Agnieszka Kłys and Dr. Marcin Owsiński.